Średniowieczny projekt zjednoczenia Europy: wizje i praktyka (2020L) - gr. 1

Zaliczenie na ocenę

Przedmiot realizowany w ramach projektu: „Wdrożenie programu edukacyjnego «Polityka-Religia-Bezpieczeństwo. Konflikt i próby rozwiązania» w oparciu o współpracę międzynarodową” nr POWR.04.03.00-00-0013/18, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014–2020.

Regulamin rekrutacji dostępny na stronie lidera projektu: www.teologiapolityczna.pl

W trakcie zajęć będziemy przyglądali się następującym zagadnieniom:

1. Nawrócenie władcy jako problem polityczny i religijny

a) Dlaczego władca się nawraca? (Euzebiusz, Ammianus Marcelinus)

b) Najwyższy kapłan, ulubieniec Bogów czy opiekun Kościoła? Konstantyn jako model władcy chrześcijańskiego. (Euzebiusz z Cezarei)

c) Czy potomek morskiego potwora może być dobrym chrześcijaninem? Problemy konwersji barbarzyńców (Grzegorz z Tours, św. Grzegorz Wielki)

d) Czy cesarz wprowadzi Cię do Królestwa Niebieskiego? Ideowe podstawy władzy Karola Wielkiego (Alkuin, Einhard)

2. Europa a świat islamu

a) Czy można nie być posłusznym prawu boskiemu? (Koran)

b) Bezlitośni najeźdźcy czy badacze Arystotelesa? Islam oczami chrześcijan. (Pieśń o Rolandzie, Abelard)

3. Wojny święte i sprawiedliwe

a) Przez zdobycie Jerozolimy do zbawienia? (Bernard z Clairveux)

b) Czym jest dżihad? (Usama ibn Munkidh)

c) Komu Bóg zsyła zwycięstwo? Wojna jako sąd Boży (Ambroży z Mediolanu, Augustyn)

d) Kiedy wojna jest sprawiedliwa? (Stanisław ze Skarbimierza, Paweł Włodkowic)

4. Jak władza dowodzi, że ma prawo być władzą?

a) Czy mit i pamięć historyczna mogą być źródłami legitymizacji władzy i porządku politycznego? (Gall Anonim, Wincenty Kadłubek)

b) „Kiedy zabrakło króla, nastały zamieszki i niezgoda”. Po co nam król i koronacja? (Żywot św. Stanisława, Petycja sulejowska do papieża Jana XXIII)

5. W poszukiwaniu władcy idealnego

a) Skutecznie rządzić czy być dobrym człowiekiem? Refleksja etyczna o praktyce władzy przed Machiavellim (wybór fragmentów z tzw. „zwierciadeł władcy” i kazań, Jan z Salisbury)

b) Król arcychrześcijański czy pijak i poganin? Studium przypadku: wizerunek Władysława Jagiełły u współczesnych (Jan Długosz, epitafium Grzegorza z Sanoka, kazanie pogrzebowe Mikołaja Kozłowskiego).

Podstawowe lektury:

J. Baszkiewicz, Myśl polityczna wieków średnich, Poznań 2009.

R. Brague, Europa. Droga rzymska, Warszawa 2012.

The Cambridge History of Medieval Political Thought, ed. J. Burns, dowolne wydanie.

M. A. Cichocki, Problem politycznej jedności w Europie, Warszawa 2012.

F. Copleston, Historia filozofii, t. 2: Od Augustyna do Szkota, Warszawa 2000.

B. Dumézil, Chrześcijańskie korzenie Europy, Kęty 2008.

W. Fałkowski, Wielki król. Ideologiczne podstawy władzy Karola Wielkiego, Warszawa 2011.

Historia filozofii arabskiej, red. P. Adamson, C. Taylor, Kraków 2015.

Król w Polsce w XIV i XV wieku, red. A. Marzec, M. Wilamowski, Kraków 2006.

E. Kantorowicz, Dwa ciała króla, Warszawa 2007.

Paweł Włodkowic i polska szkoła prawa międzynarodowego, red. M.A. Cichocki, A. Talarowski, Warszawa 2018.

K. Pennington, Władca i prawo (1200-1600). Suwerenność monarchy a prawa poddanych w zachodnioeuropejskiej tradycji prawnej, Warszawa 2012.

L. Strauss, J. Cropley, Historia filozofii politycznej, Warszawa 2010.

Średniowieczne i realne podstawy tożsamości społecznej w średniowieczu, red. S. Gawlas, P. Żmudzki, Warszawa 2017.

E. Wipszycka, Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 2017.